Węglowodany

Węglowodany

Węglowodany (zwane inaczej sacharydami) znane są każdemu z nas jako cukry. Są to związki organiczne, zbudowane z trzech podstawowych pierwiastków: węgla, wodoru i tlenu.

Węglowodany a dieta

Spożywamy je niemalże na co dzień. W racjonalnym żywieniu powinny stanowić od 55 do 60% energii z diety. W czym się znajdują? W ziemniakach, w mące, pieczywie, makaronach, kaszach , w ryżu oraz w owocach takich jak banany. Węglowodany złożone stanowią ważny składnik codziennej diety każdego człowieka. Spożywanie w nadmiernych ilościach węglowodanów a w szczególności cukrów prostych jest przyczyną nadwagi oraz otyłości.

Kosz pełen węglowodanów

Podział i występowanie węglowodanów:

Węglowodany występują przede wszystkim w roślinach (między innymi w owocach, ziemniakach oraz w roślinach strączkowych). Można znaleźć je także w organizmach zwierzęcych.

Z punktu widzenia chemicznego węglowodany dzieli się na:

  • a) węglowodany proste (monosacharydy)
  • b) złożone, małocząsteczkowe (oligosacharydy)
  • c) złożone wielkocząsteczkowe (polisacharydy)
  • d) inne pochodne węglowodanów.

Do cukrów prostych zaliczamy:

  • glukozę
  • fruktozę
  • galaktozę

Do oligosacharydów zaliczamy:

  • sacharozę – powszechnie wykorzystywaną przez nas jako cukier buraczany lub trzcinowy
  • laktozę – zwaną cukrem mlecznym.

Do wielocukrów zaliczamy:

  • skrobię
  • glikogen (występuje w małych ilościach w organizmach zwierzęcych)
  • błonnik pokarmowy

Czy węglowodany są nam potrzebne do życia?

Węglowodany pełnią w naszym organizmie wiele ważnych funkcji, gdyż stanowią podstawowy, najłatwiej dostępny środek energii, pozwalający na zachowanie w organizmie stałej temperatury ciała. Z jednego grama cukru możemy pozyskać aż cztery kalorie energii. Należy jednak podkreślić, iż w przeciwieństwie do tłuszczy, będących podstawowym źródłem energii, pokłady węglowodanów bardzo szybko się wyczerpują. Nie mniej jednak, to właśnie cukier prosty jakim jest glukoza, jest jedynym źródłem energii dla mózgu i mięśni.

Błonnik pokarmowy:

Słysząc o zbawiennej roli błonnika zaczynamy zastanawiać się jakie są jego naturalne źródła pokarmowe oraz w jakiej ilości powinniśmy go przyjmować dla uzyskania pozytywnych efektów zdrowotnych. Masmedia, które zachęcają nas do stosowania produktów zawierających błonnik pokarmowy typu „błonnik na odchudzanie…”, „błonnik wypełnia jelita przez co nadaje nam uczucie sytości…” często powodują, że bez wahania sięgamy po płatki owsiane przekonani o słuszności tych stwierdzeń.

Błonnik pokarmowy to inaczej organiczna pozostałość ścian komórek roślinnych, która nie jest trawiona w układzie pokarmowym oraz substancje pektynowe, gumy, śluzy, niedostępna dla enzymów trawiennych tego układu. Na błonnik pokarmowy składają się: celuloza, hemicelulozy, skrobia oporna, oporne oligosacharydy a także lignina.

Błonnik pokarmowy dzielimy na dwie frakcje: błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny w wodzie, przy czym każda z tych frakcji spełnia odmienną funkcję w organizmie.

Błonnik dzielimy na rozpuszczalny oraz nierozpuszczalny w wodzie. Spełniają one w organizmie człowieka nieco odmienne funkcje.

    1. Błonnik rozpuszczalny w wodzie:
    • Przyśpiesza opróżnianie żołądka
    • Przyspiesza czas pasażu jelitowego
    • Zwiększa objętość mas kałowych
    • Niewielki wpływ na glikemię poposiłkową
    • Minimalny wpływ na stężenie cholesterolu
    • Daje uczucie sytości

Źródła pokarmowe czyli gdzie znajduje się błonnik rozpuszczalny:

całe ziarna zbóż, otręby, owoce, warzywa, orzechy

    2. Błonnik pokarmowy nierozpuszczalny:
    • Powoduje opóźnianie opróżniania żołądka
    • Wydłuża czas pasażu jelitowego
    • Obniża glikemię poposiłkową
    • Obniża stężenie cholesterolu w surowicy krwi
    • Może utrudniać/zaburzać absorpcję niektórych składników mineralnych
    • Posiada zdolność wiązania wody i formowania żelu w przewodzie pokarmowym
    • Ulega fermentacji przez mikroflorę jelita grubego

Źródła pokarmowe czyli gdzie znajduje się błonnik nierozpuszczalny:

jęczmień, owies, niektóre warzywa i owoce

Rola błonnika czyli dlaczego warto go jeść:

Zbyt mała podaż błonnika pokarmowego może doprowadzić nawet do upośledzenia funkcji jelita grubego, co może przyczyniać się do powstawania schorzeń takich jak: zaparcia, przepuklina, polipy, raka i uchyłkowatość. Błonnik odgrywa także ochronną rolę w powstawaniu chorób dietozależnych takich jak: cukrzyca typu II, nadciśnienie, miażdżyca czy otyłość.

Co za dużo to niezdrowo:

Wysokie spożycie błonnika pokarmowego może być powodem występowania biegunek, wzdęć i zaparć (podobnie jak w przypadku niedoborów błonnika).Duża podaż błonnika może także doprowadzić w skrajnych sytuacjach do skrętu kiszek czego przyczyną jest zaleganie w jelitach produktów rozkładu błonnika takich jak: lotne kwasy tłuszczowe lub metan.

Ostatnio dodane artykuły:
Komentarze: