Mleko w diecie kobiet w ciąży i matek karmiących
Okres ciąży i karmienia jest jednym ze stanów kiedy występuje zwiększone zapotrzebowanie na wapń. Matka w okresie ciąży oraz karmienia przekazuje dziecku wapń początkowo poprzez łożysko, a następnie w mleku. Ostatnie badania wykazały wzrost obrotu kostnego w drugim i trzecim trymestrze ciąży oraz w okresie laktacji. Wynika z tego, iż w tym okresie u kobiet zachodzą w szkielecie bardzo intensywne procesy tworzenia, mineralizacji i resorpcji kości. Pierwiastkiem niezbędnym do mineralizacji kości jest wapń.
W Polsce zalecana dobowa ilość wapnia dla kobiet ciężarnych oraz karmiących wynosi 1200 do 1800 mg wapnia na dobę. Kobieta karmiąca wraz z mlekiem przekazuje dziecku około 200 – 250 mg wapnia na dobę. Przy założeniu, że z pobranego z pokarmem wapnia wchłania się około 30%, można przyjąć, że matka musi spożyć w pobranych pokarmach około 700 mg wapnia na dobę. Jeśli natomiast podaż wapnia będzie niższa niż wskazane normy, wówczas można przypuszczać, że kobiety które kilkakrotnie rodziły znajdą się w strefie zwiększonego ryzyka zaniku kostnego.
Podstawowym źródłem łatwo przyswajalnego wapnia jest mleko i jego przetwory. Wapń z tych produktów przyswajalny jest w 20-30%, natomiast z produktów roślinnych tylko 10-13%. Dodatkowo mleko zawiera laktozę będą czynnikiem poprawiającym wchłanianie wapnia w przewodzie pokarmowym.
Przykładowe zawartości wapnia w wybranych produktach mlecznych:
| Produkt (100 g) | Zawartość wapnia (mg) |
| Jogurt | 150-170 |
| Mleko | 118-120 |
| Ser twarogowy | 91-98 |
| Kefir | 100-110 |
| Maślanka lub serwatka | 103 |
| Sery żółte | 790 |
| Ser topiony | 489 |
Tkanka kostna to największy narząd w ustroju człowieka pełniący funkcje podporowe, w którym przebiegają intensywne procesy metaboliczne. Mineralizacja szkieletu rozpoczyna się w trzecim trymestrze ciąży i trwa przez cały okres dzieciństwa i młodości. Najwięcej masy kostnej bo około 1 kg w skali roku przybywa w okresie pierwszych 15-18 lat wzrastania. W końcu trzeciej dekady życia człowiek uzyskuje szczytową masę kostną. jej wielkość zależy od podaży składników mineralnych wraz z dietą głównie wapnia a także od aktywności fizycznej. Niska szczytowa masa kostna jest powodem powstawania zaniku kostnego i osteoporozy.
Podsumowując można stwierdzić, że mleko i jego przetwory są niezbędnym składnikiem codziennej diety kobiety ciężarnej i karmiącej. Jogurty naturalne i owocowe są produktami, w których częściowo zastąpiono cukier mleczny (laktozę) produktami jej fermentacji. Podobne właściwości wykazują kefir i mleko acidofilne. Można więc stwierdzić, iż kobiety, które mają problemy z przyswajaniem laktozy mogą śmiało sięgać po wyżej wymienione produkty.
