Dieta dobra dla wątroby
Dieta w schorzeniach wątroby powinna być lekkostrawna z ograniczeniem produktów smażonych i pieczonych z dodatkiem tłuszczu.
Dieta przyjazna wątrobie:
- Dieta lekkostrawna, nie obfitująca w duże ilości tłuszczów zwierzęcych
- Dozwolone obróbki kulinarne posiłków to: gotowanie, duszenie, pieczenie, gotowanie na parze
- Zakazane obróbki kulinarne to smażenie w głębokim tłuszczu, grillowanie
- Z diety należy wyeliminować ostre przyprawy i gotowe przetwory przemysłowe np. Zupki, tłuste sosy itd.
Ogólnie dozwolone produkty:
Chleb sitowy, bułka wrocławska, mąka ziemniaczana, mleko 2% tłuszczu, ser twarogowy, mięso wołowe (chude) bez kości, masło, jaja, olej sojowy, olej słonecznikowy, ziemniaki bez odpadów, warzywa i owoce obfitujące w witaminę C, warzywa obfite w karoten
Przykładowy jadłospis:
Śniadanie I
- Makaron na mleku,
- Bułka pszenna
- Chuda wędlina
- Kawa zbożowa na mleku
Śniadanie II
- Pasta jajeczna (ser biały, jajko, koperek) – ser biały 100 g
- Bułka pszenna
- Sok pomarańczowy
Obiad
- Zupa pomidorowa z ryżem
- Wołowina gotowana
- Sałata zielona, + jogurt
- Ziemniaki z wody
Podwieczorek
- Mus bananowo-jabłkowy
Kolacja
- Dorsz w galarecie
- Pieczywo pszenne lub żytnie
- Herbata zielona
Wirusowe zapalenie wątroby
Dietoterapia
Leczenie przewlekłych wirusowych zapaleń wątroby powinno być dostosowane do predyspozycji indywidualnych chorego oraz do czasu trwania choroby, jej zaawansowania oraz stanu fizjologicznego pacjenta.
Najważniejszym czynnikiem w ustalaniu diety jest stan odżywienia pacjenta oraz ogólny stan fizjologiczny organizmu. A mianowicie:
- Wartość energetyczną diety należy dostosować do wieku oraz płci i aktywności fizycznej osoby chorej
- Przy dużym niedożywieniu zaleca się zwiększenie kaloryczności diety nawet do 45 kcal/kg masy ciała/dzień
- Białko powinno być podawane w takiej ilości jak u ludzi zdrowych czyli 1g/kg masy ciała
- Nadmierna ilość tłuszczu w diecie może powodować nietolerancje pokarmowe. Podaż tłuszczu należy ustalić do 30% diety całodziennej.
- Z diety należy wykluczyć pokarmy takie jak: smalec, słonina, baranina, łój wołowy
- Osoby, u których nie występuje żółtaczka często dobrze tolerują tłuszcze lekko strawne takie jak tłuszcz z mleka, masła, margaryny, olejów roślinnych)
- Przy występujących zaburzeniach żółci należy ograniczyć podaż tłuszczu z diety do około 20%
- Węglowodany podaje się w celu zwiększenia energetyczności diety, z reguły są dobrze tolerowane
Dieta przyjazna Twojej wątrobie to dieta lekkostrawna:
Produkty wskazane:
- Chude mięso – cielęcina
- Ziemniaki z wody
- Chude mleko
- Warzywa i owoce lekkostrawne
- Wszystkie produkty zalecane w diecie lekkostrawnej
Produkty zakazane:
- alkohol (nawet piwo i wino)
- dania smażone, zasmażki
- tłuste mięsa, tłuste ryby, tłuste sery, żółtka jaj,
- ciasto francuskie, torty, tłuste ciasta (pączki)
- konserwy mięsna i rybne
- wywary z mięsa, kości, grzybów
- przyprawy: papryka, pieprz, maggi, musztarda
- pieczywo: świeże, razowe, żytnie
- kasze: jaglana, gryczana
- tłuste mleko
- smalec, słonina, boczek, ceres, oma
- ziemniaki pieczone, smażone, frytki
- kapusty, kalafior, szpinak, czosnek, cebula, pory, ogórki, fasolka szparagowa, kalarepa
- słodycze, czekolada
- mocna prawdziwa kawa
- placki ziemniaczane, sałatki z majonezem, jajecznica na słoninie, jajka gotowane na twardo
Zapalenie wątroby
Jest to uszkodzenie miąższu wątroby przebiegające z obecnością stanu zapalnego. Wyróżniamy ostre lub przewlekłe zapalenie wątroby.
Przyczyny powstania:
- Toksyczne działanie alkoholu
- Toksyczne działanie leków lub wirusów
Wirusowe zapalenie wątroby typu A
Jest to schorzenie szerzące się drogą pokarmową zwane inaczej „chorobą brudnych rąk”. Źródłem zakażenia mogą być woda, surowe mleko, surowe mięczaki, nieumyte warzywa lub owoce a także osoba zarażona wirusem.
Najbardziej na wirusowe zapalenie wątroby narażone są dzieci i młodzież, podróżujący na terenach objętych wirusem, homoseksualiści, narkomani, chorzy na hemofilię.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B
Zakażenie wirusem może odbywać się różnymi drogami na przykład poprzez:
- Naruszenie ciągłości skóry oraz błon śluzowych w wyniku operacji, zakładania cewników, robienia tatuażu
- Przetoczenie krwi, która była zakażona wirusem HBV
- Kontakty rodzinne z nosicielami wirusa a także odbywane stosunki płciowe
- Zakażone igły i strzykawki używane przez zakażonych narkomanów
- Zakażenia wewnątrzmaciczne w czasie ciąży
Wirusowe zapalenie wątroby typu C
Do zakażenia wirusem dochodzi na drodze kontaktu z krwią zakażonego, kontaktów płciowych, ciąży. Okres wylęgania wirusa trwa 15-150 dni. Stan bezobjawowego nosicielstwa dotyczy od 2 do 10% zakażonych. Zapalenie może przebiegać bezobjawowo i przekształcać się w niektórych przypadkach w postać przewlekłą. HCV może być przyczyną występowania marskości wątroby lub pierwotnego raka wątroby. Marskość wątroby rozwija się zwykle po 20 latach u około 20-50% zarażonych.
Czynniki nasilające przewlekłe zapalenie wątroby:
- Wiek powyżej 40 lat w chwili rozpoczęcia choroby
- Nadużywanie alkoholu
- Zakażenie wirusem HIV
- Płeć męska
- Inne współtowarzyszące choroby
Powikłania w chorobach wątroby:
- Nadciśnienie wrotne
- Encefalopatia wątrobowa
- Zaparcia
- Rozrost flory bakteryjnej w jelicie cienkim
Encefalopatia wątrobowa – zespół neurologiczny, w którym obserwuje się zachwianie funkcji centralnego układu nerwowego w wyniku działania toksyn powstałych podczas uszkodzenia wątroby, działania substancji toksycznych a także spożywania alkohol.
Hemochromatoza (cukrzyca brunatna, brązowa)
Dziedziczna choroba metaboliczna polegająca na nadmiernym wchłanianiem żelaza z przewodu pokarmowego, której konsekwencją jest spichrzanie żelaza w tkankach. Schorzenie to częściej dotyczy mężczyzn i kobiet. Żelazo w hemochromatozie najczęściej odkłada się nadmiernie w wątrobie, trzustce, gruczołach wydzielania wewnętrznego, sercu oraz stawach.
Zbyt duża ilość żelaza w komórkach ma działanie cytotoksyczne, które może powodować degenerację oraz martwicę komórek.
Objawy:
- Wiek między 30 a 50 rokiem życia
- Zaburzenia rytmu serca
- Zmęczenie
- Bóle stawowe
- Obrzęki
- Powiększenie wątroby – marskość drobnoguzkowa
- Zaburzenia rytmu serca
- Szarobrunatne zabarwienie skóry
- Cukrzyca
Dieta w hemochromatozie:
Dieta w hemochromatozie to również dieta łatwostrawna. W hemochromatozie możesz spożywać wszystkie produkty oprócz tych wymienionych poniżej:
Produkty zabronione chorym na hemochromatozę:
- Czerwone mięso
- Pasztet, kaszanka - tłuste podroby
- Podroby (wątróbka, nerki, mózg)
- Żółtka jaj
- Kasze: gryczana, jaglana
- Otręby, płatki owsiane
- Szpinak, brokuły, rzeżucha, nasiona roślin strączkowych – soi, soczewicy, fasoli, grochu
- Suszone owoce: figi, morele, daktyle, mak
- Orzechy: włoskie, laskowe, pistacje
- Alkohol
- Pełnoziarniste pieczywo
- Preparaty witaminowe z zawartością żelaza, preparaty zbożowe wzbogacone żelazem
- Pokarmy bogate w witaminę C
- Ostre i smażone potrawy
- Gotowane mięso, bez tłuszczu
Przykład jadłospisu
Śniadanie:
- Pasta z sera (100 g) i koncentratu pomidorowego
- pieczywo pszenne
- kakao z mlekiem
- kasza manna z mlekiem
Śniadanie II
- Pieczeń rzymska w folii (cielęcina 80 g)
- bułka
- herbata zielona
Obiad
- Zupa kalafiorowa z makaronem
- ryba gotowana (150 g) w sosie koperkowym
- ćwikła z jabłkiem
- kompot truskawkowy
Podwieczorek
- Mus bananowo-jabłkowy
Kolacja
- Szynka gotowana chuda
- chleb żytni lub pszenny
- herbata zielona z dodatkiem owoców