Celiakia

Celiakia

Celiakia to schorzenie bardzo dobrze znane już w starożytności. Jest to choroba trzewna o podłożu genetycznym oraz autoimmunologicznym, która trwa przez całe życie chorego. Polega na nietolerancji glutenu - białka pszenicy a dokładniej jego rozpuszczalnej frakcji zwanej gliadyną. Białka żyta (sekalia), jęczmienia (hordeina), owsa (awenina) mają podobne działanie. Zaliczane są łącznie do prolamin, którym nadano wspólną nazwę glutenu.
Statystyki pokazują, że coraz liczba chorych na celiakię stale się powiększa. Na celiakię zapada około 1 na 100 osób.

Celiakii nie da się wyleczyć. Mit „uleczalności” i wyrastania z choroby niestety wciąż jest dobrze rozpowszechniony w środowisku medycznym. Okazuje się, że osoby, które rzekomo zostały wyleczone z celiakii w życiu dorosłym zapadają na bardzo ciężkie schorzenia i maja kłopoty ze zdrowiem.

U osób uczulonych na gluten spożywanie produktów zawierających ten składnik może powodować spłaszczenie błony śluzowej jelita oraz zanik kosmków jelitowych co może być następstwem upośledzenia procesów wchłaniania szczególnie tłuszczów oraz trawienia i niedorozwoju fizycznego.

Tylko stosowanie ścisłej diety bezglutenowej przez całe życie zapewnia funkcjonowanie w pełnym zdrowiu przez długie lata.

Nieleczona celiakia a konkretniej przyjmowanie produktów zawierających gluten może powodować różnego rodzaju przykre powikłania takie jak: zaburzenia psychiczne, niepłodność, nowotwory układu pokarmowego oraz wiele innych.

Rozróżniamy trzy rodzaje celiakii: pełnoobjawową, skompoobjawową oraz utajoną.

Postać pełnoobjawowa najczęściej wywołuje:

  • Biegunki tłuszczowe lub wodniste
  • Zaparcia
  • Bóle brzucha i wzdęcia
  • Podwyższony poziom transaminaz
  • Stany depresyjne i apatię
  • Niski wzrost u dzieci
  • Niedokrwistość z niedoboru żelaza, witaminy

Postać skompoobjawowa oraz utajona może być przyczyną:

  • Braku miesiączki
  • Bólu głowy
  • Depresji
  • Niedokrwistości
  • Bezpłodności

Leczenie:

  • Wyłączenie z diety produktów zawierających gluten
  • Zwiększenie spożycia produktów takich jak ryż, kukurydza, proso oraz skrobia pszenna kosztem produktów pochodzących z pszenicy, żyta, owsa i jęczmienia
  • Stosowanie diety łatwostrawnej, pełnowartościowej
  • Eliminacja na kilka tygodni mleka (białka mleka i cukru mlecznego) i jego przetworów (twarogu, śmietany)
  • Mleko zastąpić można preparatami mlekozastępczymi typu Humana
  • Po regeneracji kosmków jelitowych dzieciom powyżej 2 lat wprowadza się stopniowo: nasiona roślin strączkowych, otręby sojowe, kukurydziane, kasza gryczana

Produkty wskazane do spożycia w celiakii

  • Mąka ziemniaczana, mąka jaglana, mąka sojowa, soja, makarony bezglutenowe, kasza gryczana (dla dzieci starszych), wafle ryżowe, kasza jaglana
  • Pieczywo bezglutenowe, biszkopty, herbatniki, wafle, krakersy, chrupki przygotowane z wyżej wymienionych mąk
  • Budynie, galaretki, kisiele zagęszczone mąką ziemniaczaną, cukier, glukoza, miód, czekolada gorzka
  • Mleko, napoje mleczne, kefir, jogurt, sery (jeśli nie występuje nietolerancja na mleko)
  • Kakao, herbata
  • Chude mięsa: kurczak, indyk, polędwica wieprzowa
  • Tłuszcze: oliwa z oliwek, olej rzepakowy – bezerukowy, masło, śmietana, olej słonecznikowy

Produkty przeciwwskazane do spożycia w celiakii

  • Mąka pszenna, mąka żytnia, kasza manna, kasza jęczmienna, płatki owsiane, otręby pszenne
  • Chleb, ciasta, biszkopty, makarony wykonane z powyżej wymienionych mąk
  • Czekolada nadziewana, desery z dodatkiem pszennej mąki, batony, wafle, ciastka, ciasta z mąki z glutenem
  • Jogurt z dodatkiem mąki
  • Mięsa tłuste, konserwy mięsne, rybne, kiełbasy niższego gatunku, pasztetowa mogą zawierać dodatek mąki, gotowe produkty panierowane

Przykładowy jadłospis w celiakii:

  • Śniadanie I
    • Kakao naturalne 3 g
    • Mleko 250 g
    • Chleb bezglutenowy 70 g
    • Masło 5 g
    • Liść sałaty 5g
    • Jabłko 50g
  • Śniadanie II
    • Kanapka z twarogiem (chleb gryczany, - 50 g, twaróg – 40 g, śmietana – 20 g, szczypiorek, masło – 10 g)
    • Sok pomarańczowy – 100 ml
  • Obiad
    • Zupa pomidorowa – 100 ml
    • Makaron sojowy – 20 g
    • Ryba duszona w warzywach - filet około 60 g
    • Ćwikła – buraki – 80 g
    • Napój owocowy – brzoskwinia, - 100 g , cukier – 15 g
  • Podwieczorek:
    • Biszkopty bezglutenowe – 20 g (3 sztuki)
    • Galaretka z kefiru:
      • Kefir – 150 g
      • Cukier – 15 g – 3 płaskie łyżeczki
      • Żelatyna – 5 g
  • Kolacja:
    • Kluski śląskie (ziemniaki – 150 g, jajko – 15 g)
    • Z sosem pieczarkowym – (pieczarki – 15 g, cebula – 10 g, olej – 3 g)
    • Surówka z marchwi – 150 g
    • Bawarka – 150 ml

Powyższa dieta zawiera:

  • Energia - 1850 kcal
  • Białko ogółem – 65 g, w tym białko zwierzęce – 48 g
  • Tłuszcz – 49 g
  • Węglowodany przyswajalne – 287 g
  • Błonnik pokarmowy – 19 g

Ostatnio dodane artykuły:
Komentarze: