Alergie pokarmowe
Alergia to nieprawidłowa i powtarzalna reakcja organizmu na czynniki takie jak spożywany pokarm: białka mleka krowiego, kurz, pyłki roślin, sierść zwierząt. Czynniki te zwykle są dobrze tolerowane przez osoby zdrowe. Objawy alergii mogą być rozmaite. Najczęściej pojawiającymi się objawami są jednak: wysypki skórne, powtarzające się infekcje układu oddechowego, nasilona ciemieniucha, katar sienny lub biegunka.
Kogo dotyka ten problem?
Alergia to we współczesnym świecie jedno z najczęściej występujących schorzeń. Szacuje się, że około 20-30% populacji wykazuje objawy alergii różnego typu. Liczba osób cierpiących na alergię stale jednak wzrasta w zatrważającym tempie. Alergia jest wypadkową wielu różnych czynników np. genetycznych, środowiskowych oraz żywieniowych – szczególnie tyczy się to żywienia w najwcześniejszych miesiącach życia. Dzięki wcześnie podjętej profilaktyce obecnie można skutecznie walczyć z alergią.
Karmienie piersią to najlepsza metoda chroniąca dziecko przed wystąpieniem alergii:
Mleko matki jest hipoalergiczne – nie uczula. Białka zawarte w pokarmie kobiety są pełnowartościowe czyli zawierają one wszystkie niezbędne aminokwasy a dzięki obecności białek serwatkowych są łatwo trawione a także przyswajane w 100% przez organizm matki. Nie mają one właściwości uczulających. Pokarm naturalny zawiera wszystkie niezbędne składniki potrzebne do prawidłowego wzrostu i rozwoju dziecka. W odpowiednich ilościach uwzględnia potrzeby trawienne i wydalnicze dziecka. Mleko matki zawiera także enzymy, przeciwciała oraz hormony – wzmacniające nierozwinięty jeszcze układ odpornościowy dziecka. Jeżeli u dziecka stwierdzi się objawy wystąpienia alergii wówczas po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem należy wprowadzić dietę eliminacyjną u matki.
Jeśli to jest możliwe powinno się karmić dziecko wyłącznie piersią do 6 miesiąca życia. Pokarmy uzupełniające nie powinny być podawane przed tym okresem. Jeżeli to matka ma alergię pokarmową wówczas powinna zgłosić się do lekarza i dietetyka w celu zmodyfikowania swojej diety i ograniczenia spożywanie pokarmów alergennych takich jak: mleko krowie, jaja, owoce cytrusowe, orzechy czy czekolada w celu zabezpieczenia dziecka przed wystąpieniem alergii.
Jakie kroki należy podjąć gdy mamy już alergię?
Nie należy od razu rozważać stosowania restrykcyjnych diet eliminacyjnych w celu zwalczenia alergii pokarmowej, ponieważ może to doprowadzić do poważnego niedożywienia organizmu i w konsekwencji przyczyniać się do powstawania chorób takich jak: kwashiorkor, krzywica u dzieci lub niedożywienie witaminowo-mineralne. Dlatego warto raczej skorzystać z pomocy wykwalifikowanego dietetyka w celu ustalenia odpowiednio dobranej diety.
Alergia na białka mleka krowiego:
Białko mleka krowiego składa się z kazeiny (79-82%), beta-laktoglobuliny (9%), alfa-laktoalbuminy (około15%), albumin około 1%. Jeżeli u chorego występuje uczulenie na białko mleka krowiego to najprawdopodobniej będzie powodowało to także nietolerancję na mleko innych ssaków – kóz, owiec. Leczenie alergii na białka mleka krowiego polega na eliminacji z diety wszystkich produktów mlecznych: mleka, serów, śmietany, napojów mlecznych , masła, mleka w proszku, słodyczy z dodatkiem mleka, pieczywa mlecznego oraz wszystkich produktów, które zawierają mleko np. margaryny. Należy zwrócić szczególną uwagę na etykiety produktów żywnościowych w celu sprawdzenia czy wśród składników produktu nie ma mleka lub jego przetworów.
W żywieniu niemowląt z alergią na białka mleka krowiego stosuje się preparaty mlekozastepcze przepisywane przez lekarza na receptę takie jak (Nutramigen, Bebilon Pepti). Źródłem białka jest w nich hydrolizat kazeiny lub białek serwatkowych. W wyniku hydrolizy preparatu właściwości alergizujące są zredukowane w takim stopniu, że nie wywołują już reakcji organizmu.
Kilka prostych zasad jak unikać kontaktu ze szkodliwymi czynnikami środowiskowymi mogącymi wpływać na rozwój alergii u dzieci w pierwszych miesiącach życia:
Dym tytoniowy:
- Należy wyeliminować jakiekolwiek formy kontaktu dziecka przed i po urodzeniu z dymem tytoniowym ponieważ może on osłabiać układ odpornościowy dziecka oraz powodować występowanie alergii w przyszłości.
- Wietrzenie mieszkań eliminuje pleśnie
- Urządzenia klimatyzujące są siedliskiem pleśni dlatego należy zadbać o regularne czyszczenie tych urządzeń
Pleśnie:
Roztocza:
- Należy eliminować zakurzone przedmioty takie jak: rośliny doniczkowe, tapicerka, pluszowe zabawki, dywany
- Roztocza nie lubią chłodu i suchych pomieszczeń dlatego warto wietrzyć regularnie mieszkania
- Pościel to największe siedlisko roztoczy, dlatego należy ją prać w temperaturze około 90 stopni
Sierść:
- Zadbaj by Twoje dziecko zbyt wcześnie nie miało kontaktu ze zwierzętami domowymi a szczególnie zwierzętami futerkowymi. Najlepiej zrezygnować w tym czasie dla dobra dziecka z planowanych zakupów zwierząt
Inne rodzaje alergii pokarmowych:
Alergia na białko jaja kurzego w postaci surowej jak i gotowanej (najczęściej alergię wywołuje owomukoid)
- Alergia na skorupiaki, które zawierają tropomiozynę (białko mające dużą siłę uczulającą) – zawierają je głównie krewetki, kraby, langusty, homary
- Alergia na mięso zwierząt rzeźnych
- Alergia na owoce (a dokładniej na występujące w owocach olejki eteryczne, kwasy owocowe, białko zawarte w owocach)
- Alergia na warzywa i rośliny strączkowe
Alergia na orzechy:
Najczęściej alergię wywołują: orzechy pistacjowe, orzechy nerkowca, migdały, orzechy włoskie Osoby, które mają uczulenie na orzechy powinny unikać spożywania: musli, masła orzechowego, czekolady z orzechami, ciast, ciasteczek, deserów, marcepanu, pieczywa z dodatkiem orzechów, lodów orzechowych itd..
Co może uczulać – produkty silnie alergizujące:
- Mleko odzwierzęce przede wszystkim krowie
- Czekolada
- Kakao
- Produkty zbożowe z pszenicy
- Ryby
- Owoce cytrusowe
- Orzechy
- Jaja
Co nie uczula lub uczula w nieznacznym stopniu– czyli produkty hipoalergiczne:
- Mięso z kurczaka, indyka, królika,
- Owoce: jabłka, gruszki, maliny, porzeczki, agrest, morele, borówki, brzoskwinie, wiśnie, śliwki,
- Warzywa: marchew, brokuły, dynia, buraki, ziemniaki
- Produkty zbożowe: ryż, kleik ryżowy, mąka i kasza kukurydziana, kasza jaglana, mąka i skrobia ziemniaczana
Alergia krzyżowa:
Ten typ alergii oznacza, że osoba chora wykazuje alergię nie tylko na alergen z jednego źródła (np. uczulenie na pyłki traw) , ale także na inny alergen występujący w innych źródłach o podobnym składzie (np. orzeszki ziemne). Dlatego też osoby, które są uczulone na pyłki mogą mieć objawy uczulenia po zjedzeniu orzeszków ziemnych. Osoby, które są uczulone na pyłki roślin najczęściej wykazują objawy alergii krzyżowych.
Alergia krzyżowa na owoce:
Alergia na owoce wiąże się najczęściej z występowaniem uczulenia na pyłki drzew. Owoce, które najczęściej wywołują alergię to: pomarańcze, cytryny, mandarynki, śliwki węgierki, morele, banany, truskawki, ananasy, mango, kiwi.
Obróbka termiczna może przyczyniać się do zniszczenia składników wywołujących alergię, dlatego kompoty, galaretki lub konfitury nie muszą wywoływać reakcji uczuleniowych oraz nadają się często do spożycia przez osoby chore.
Alergia na warzywa i rośliny strączkowe:
Warzywa najbardziej uczulające to: pomidory, por, seler, papryka, chrzan, ziemniaki, bakłażan, rzodkiewka, papryka, szparagi, niektóre rodzaje kapusty.
Właściwości uczulające zawierają także: groch, soja, fasola, soczewica. Większość warzyw traci swoje właściwości alergizujące podczas gotowania, jednak warzywa takie jak zielony groszek i soja są odporne na wysoką temperaturę.
Warzywa rzadko uczulające: ogórki, cukinia, kapusta włoska, kapusta pekińska, cebula, sałata, słodka kukurydza, kalafior.
Zioła i przyprawy:
Zioła i przyprawy to pokarmy, które również mogą wywoływać alergie pokarmowe.
- Duże ryzyko pojawienia się alergii może pojawić się przy użyciu ziół lub przypraw takich jak: anyż, curry, pieprz zielony, czosnek, oregano, ostra papryka w proszku, ziarna kopru włoskiego
- Średnie ryzyko pojawienia się alergii występuje podczas stosowania: jagody jałowca, cynamonu, bazylii, kminku, pieprzu czarnego, słodkiej papryki w proszku, ziarna gorczycy, ziół prowansalskich
- Niewielkie ryzyko pojawienia się alergii dotyczy przypraw bądź ziół takich jak: bylica, chrzan, imbir, gałka muszkatołowa, cząber, majeranek, liść laurowy, pieprz biały, szafran, szałwia, tymianek, wanilia
